Kartka z kalendarza: dziś mija 106. rocznica utworzenia Republiki Sławkowskiej

Niezależna Gazeta Obywatelska

Republika Sławkowska to publicystyczne określenie formy samoorganizacji gminnej obywateli Sławkowa w Zagłębiu Dąbrowskim (obecnie województwo śląskie) podczas rewolucji 1905 r. Istniała od 12 listopada do 23 listopada 1905 r.

Bezpośrednim powodem powstania Republiki Sławkowskiej było ogłoszenie przez cara Mikołaja II manifestu z 30 października 1905 r., zapowiadającego likwidację samodzierżawia i ustanowienie w Rosji monarchii konstytucyjnej. Inicjatorem jej powołania był naczelnik Straży Ogniowej Ochotniczej inż. Władysław Sujkowski, z którego inicjatywy w dniu 12 listopada 1905 r. zwołano zgromadzenie mieszkańców Sławkowa. Na zgromadzeniu tym Władysław Sujkowski przedstawił tekst przygotowanej wcześniej uchwały, która została następnie przyjęta w głosowaniu przez ogół zebranych. W uchwale mieszkańcy Sławkowa zażądali od cara wprowadzenia w Królestwie Polskim polskiej administracji i samorządu. Do tego czasu, w celu „przywrócenia porządku” wprowadzono w gminie język polski jako jedynie obowiązujący w urzędzie gminy, sądzie i szkole. Na mocy uchwały utworzono złożony z pięciu osób tymczasowy Komitet Obywatelski, którego zadaniem miało być wprowadzanie w życie uchwał zgromadzenia gminnego. Wójtowi polecono posługiwanie się pieczęcią sporządzoną wyłącznie w języku polskim. Miał on również w porozumieniu z Komitetem Obywatelskim zorganizować Straż Obywatelską, czuwającą nad bezpieczeństwem mieszkańców i podróżnych. Na wykonanie tymczasowych zarządzeń przyznano wójtowi kwotę 500 rubli. Uchwała podpisana została przez 456 osób, a jej odpis przesłano do wiadomości naczelnikowi okręgu olkuskiego Michałowi Łabudzińskiemu. Ten jednak, widząc kopertę zaadresowaną w języku polskim, nie pozwolił jej otworzyć, przez co władze carskie same pozbawiły się informacji o bieżącej sytuacji w Sławkowie. W osadzie tymczasem pozmieniano na polskie wszystkie nazwy ulic oraz sklepów (z wyjątkiem sklepu monopolowego) i wyrzucono ze szkoły żeńskiej rosyjską nauczycielkę. 23 listopada 1905 r. z rozkazu naczelnika Straży Ziemskiej Powiatu Olkuskiego Leonida Andrejewa, aresztowany został przywódca Republiki Sławkowskiej inż. Władysław Sujkowski. 24 listopada 1905 r. przybył do Sławkowa i przywrócił tu „porządek” szwadron 41. Jamburskiego Pułku Dragonów, dowodzony przez rotmistrza Konstantego Mikiszewa. Petersburska Agencja Telegraficzna w depeszy z 25 listopada 1905 r. informowała: „Osada Sławków w powiecie olkuskim była przez 12 dni w ręku rewolucjonistów. Mieszkańcy osady, za namową inżyniera Sujkowskiego, utworzyli dla zawiadywania sprawami publicznymi komitet, który ustanowił milicję, zniszczył portrety Ich Carskich Mości w kancelarii urzędu gminnego, zamknął szkołę, zaprowadził w urzędzie gminnym korespondencję w języku polskim. Posłani tam dragoni przywrócili porządek. Sujkowskiego aresztowano”.

Za: http://pl.wikipedia.org

Komentarze są zamknięte