Niezależna Gazeta Obywatelska

Emilia Kołodziej z domu Rauer ps. „Milka” urodziła się 2 września 1925 roku w Czechowicach w rodzinie Jana i Emilii. Miała brata Józefa i siostrę Eugenię. Ukończyła 7 klas szkoły powszechnej. Po wybuchu II wojny światowej rodzeństwo Rauerów  związało się z oddziałem AK Bronisława Glapiaka ps. „Bór”.

W AK rodzeństwo zajmowało się zbieraniem broni w miejscach niedawnych bitew frontowych, przekazując ją do oddziału Glapiaka. Po rozwiązaniu AK Rauerowie we wrześniu 1945 roku wstąpili do NSZ.

Służyli w oddziale „Śmiertelni” Zdzisława Krause „Andrusa” w którym Emilia z Eugenią wykonywały kary na kobietach powiązanych z komunistami obcinając im włosy. Była to metoda przejęta z czasów okupacji niemieckiej w czasie której w ten sposób były karane kobiety zadające się z okupantem. Jedna z takich akcji miała miejsce 8 kwietnia 1946 roku w Pisarzowicach kiedy to oddział „Andrusa” wykonał wyrok śmierci na członku PPR-u Władysławie Jędrzejko. W tym samym czasie siostry Rauer ostrzygły włosy córce zabitego.

Emilia związana była z Józefem Kołodziejem” ps. „Wichura” z którym 22 sierpnia 1946 roku w bunkrze na Baraniej Górze wzięła ślub. Szczęście Młodej Pary nie trwało długo. W wyniku prowokacyjnej operacji UB na początku października 1946 roku Emilia z mężem podstępem zostali przewiezieni do Chorzowa gdzie „opiekę” nad nimi objął „kpt. Lawina” podający się za przedstawiciela władz NSZ, w rzeczywistości agent UB o nazwisku Henryk Wendrowski. Józef został aresztowany 4 października w mieszkaniu w Chorzowie. Zrozpaczona Emila, będąca dodatkowo w zaawansowanej ciąży pozostała zupełnie sama w obcym mieście pozostał jej jedynie Wendrowski, którego nadal uważała za przedstawiciela Kierownictwa NSZ a tym samym za jedyną osobę która w zaistniałej sytuacji może jej pomóc. Wendrowski bez skrupułów wykorzystał ten fakt chcąc przez Emilię dotrzeć do jak największej ilości partyzantów. Gdy „Milka” przestała być dla UB użyteczna na wolności została aresztowana 27 października.

Zasadzkę na Emilię przygotował osobiście „kpt. Lawina”, który rzekomo miał ją zawieść do nowej „meliny”, a w rzeczywistości zawiózł ją wprost w zasadzkę zorganizowaną na jednej z uliczek Chorzowa. Gdy aresztowało ją dwóch pracowników UB, Wendrowski na odchodnym pozwolił sobie na kurtuazyjny gest i ukłonił się swojej „ofierze”.

Emilia Kołodziej została przewieziona do aresztu śledczego w Katowicach, gdzie dołączyła do wcześniej aresztowanych partyzantów w tym jej męża. W stosunku do 6 oskarżonych w śród których było małżeństwo Kołodziejów Wojskowy Sąd Rejonowy (WSR) w Katowicach 14 grudnia 1946 roku na sesji wyjazdowej w Będzinie zasądził karę śmierci, utratę praw publicznych na zawsze i przepadek całego mienia, jednak 8 stycznia 1947 roku sąd zamienił orzeczoną wobec Emilii Kołodziej karę łączną śmierci na karę łączną dożywotniego pozbawienia wolności. W uzasadnieniu decyzji sędziowie wskazali na ciążę skazanej, stwierdzając przy tym m.in., iż „w organizacji nieleg[alnej] nie zajmowała stanowiska wybitnego”. 15 maja 1947 roku WSR w Katowicach postanowił, na podstawie amnestii z 22 lutego 1947 roku, zamienić Emilii Kołodziej dożywocie na 15 lat więzienia. Decyzją Rady Państwa z 5 stycznia 1955 roku, zamieniono „Milce” karę na 10 lat więzienia z zawieszeniem wykonywania kary na 2 lata i zarządzono zwolnienie. Emilia Kołodziej ps. „Milka” ostatecznie została zwolniona z więzienia 14 stycznia 1955 roku.

Autor: Tomasz Greniuch

 

Bibliografia:

AIPN Kat, WSR Kat, sygn. Rd 39/46

T. Greniuch, Król Podbeskidzia, Kęty 2008.

T. Kurpierz, P. Piątek, Dobić wroga, Katowice-Kraków 2007.